1 Ocak 2010 tarihinden itibaren uçuÅŸlarda sıvı kısıtlaması uygulanıyor. El bagajlarında 100 mlyi geçen sıvılara, jel, krem vb. el konuyor. Yılbaşında Kıbrıs’a dönerken başıma bir olay gelince ne menem bir ÅŸeydir diye araÅŸtırdığım bir konu oldu. Sırt çantamda 150 ml Dove krem var idi. Kremi epeydir kullanıyordum. Saat 5.30 gibi uçaÄŸa binmek için son kontrol noktasında bekliyorduk. Kontrol için güvenlik gelebilirsiniz dedikten sonra ben de çantayı cihaza bırakıp geçtim. Cihazın başındaki görevli bu çantada sıvı bir ÅŸey var diye seslendi bana. Ön gözde dedi. Evet krem var dedim. Açtı. Baktı 150 ml bir krem. 100 ml üzerini alamıyoruz dedi. Ben de uyku sersemi, o kullanılmış bir kutu, içindeki belki 100 mlnin altındadır dedim. Görevli gülümsedi. O da görevini yapıyordu. Ayakta duran bayan sert bir ÅŸekilde kutuyu aldı, baktı, bizim için bunu hacmi önemli dedi. Açıkcası tartışmanın bir anlamı yoktu. Onlar da bir kuralı uyguluyorlardı. Elimle söylendiÄŸi gibi para verip aldığım kremi çöpe attım.
Şimdi olayın benim açımdan garip noktalarına gelelim
* Güvenlik görevlisi kutunun kaç ml olduğuna üzerine bakarak karar verdi. Yani bir dahaki sefere sırf sistemi denemek için, aynı kremden alıp, üzerindeki 150 yi 100 yaparsam geçer muhtemelen.
* Görevli içine açıp bakmadı bile. Bana sordu ne var diye. Yani içine şu epeydir ortalarda olmayan domuz gribi koysam dahi bilgisi olamazdı.
* Elimle çöpe attım, o çok koydu.
Ben de bunun üzerine UlaÅŸtırma Bakanlığı’na bir eposta attım. Epostam Sivil Havacılık Dairesine yönlendirilmiÅŸ ve bir yanıt geldi. Kısaca, bu 100 ml uygulaması 10 AÄŸustos 2006’da Ä°ngiltere’de ortaya çıkan terörist plan sonrasında sivil havacılık gündemine girmiÅŸ. 6 Kasım 2006’da çıkarılan 1546/2006 tüzüğü ile tüm AB üyesi ülkelerde ve Ä°sviçre, Ä°zlanda ve Norveç’te, ABD ve Kanada’da uygulanmaya baÅŸlamış. Türkiye de ECAC üyesi bir devlet olduÄŸundan tavsiye kararına uyarak bu uygulamayı diÄŸer devletlerdeki gibi aynı kurallar dahilinde uygulamaya baÅŸlamış. Neden 100 ml peki? BirleÅŸmiÅŸ Milletler bünyesindeki Patlayıcılar Çalışma Grubunda yapılan araÅŸtırma, testler ve risk deÄŸerlendirmesi neticesinde sıvıların 100 ml lik kaplarda 1 litreklik poÅŸette taşınması halinde (1 lt’lik poÅŸete yaklaşık 6 adet kap sığmaktaymış) uçuÅŸun emniyetini tehlikeye düşürmeyeceÄŸi sonucuna varılmış. Bilim adamları araÅŸtırmış bulmuÅŸ, bir ÅŸey diyemeyecem bu konuda. Peki bizde 100 ml olduÄŸu nasıl anlaşılıyor? Baya, ya size soruyorlar ya da üzerindeki yazıları okuyorlar. Yani ben teroristlik yapmak istesem, alırım 200 ml sıvı patlayıcı, koyarım Dove krem kutusuna, yazıları bir güzel 100 diye düzenlerim, sorarlarsa da 100 der geçerim. Peki biz neden illa 100 diye uyguluyoruz? E çünkü diÄŸer ülkelerde de öyle de ondan. Epostadaki ÅŸu satırlara bakalım:
“Ãœlkemiz yukarıda adı geçen uluslarası kuruluÅŸların aldığı kararları ve berlilediÄŸi standartları uygulamakla yükümlüdür.”
Bu konudaki uygulama diğer ülkelerde hangi standartlarda uygulanıyor bilmiyorum. Belki de sadece Kıbrıs uçuşlarında bir acayiplik vardır. Standart denilen kavram sadece 100 sayısına bağlı bir şeydir diye de anlaşılıyor olabilir.
Siz siz olun, uçağa binerken el bagajınızda üzerinde 100 ml üzeri bir şey yazan herhangi bir kap bulundurmayın. İçi boş dolu farketmez.
